Blijkens een nieuwsbericht op de website van de gemeente Baarn is het college van burgemeester en wethouders voornemens tegemoet te komen aan de wens van de MeyerBergman Erfgoed Groep (MBEG) en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) het voormalige kazerneterrein van de Koninklijke Marechaussee langduriger in te zetten als opvanglocatie voor asielzoekers. Hierbij wordt zelfs verkoop van de locatie aan het COA niet uitgesloten.
Alhoewel de stichting Behoud het Borrebos begrijpt dat er landelijk grote behoefte bestaat aan opvangplekken voor asielzoekers, kan de stichting die opkomt voor de natuurbelangen op en rond het Landgoed Paleis Soestdijk zich niet vinden in het collegestandpunt. Een dergelijk grootschalig gebruik van het voormalige in het Borrebos gelegen kazerneterrein verhoudt zich immers niet met de belangen van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Bovendien is het gebruik als grootschalige opvanglocatie strijdig met de Omgevingsverordening provincie Utrecht (OPU) en het vigerende bestemmingsplan voor het landelijk gebied van de gemeente Baarn.
Voorgeschiedenis
In 2022 gaf het Baarnse college toestemming aan de MBEG het voormalige kazerneterrein voor de duur van maximaal één jaar te verhuren aan het COA voor de opvang van 50 alleenstaande minderjarige asielzoekers (amv’s). Dat de politiek een andere betekenis toekent aan het begrip ‘maximaal’ bleek een jaar later. Toen ging het college akkoord met een verlenging van de opvang, opnieuw voor de duur van een jaar, nu voor 90 amv’s. Alhoewel grootschalig wonen in het Borrebos naar het oordeel van de stichting strijdig is met vigerende NNN-regels en de UPO is toen gelet op de opvangproblematiek waar het COA mee kampt geen verzet aangetekend tegen de opvang van amv’s. Toen begin dit jaar het college liet weten open te staan voor langduriger opvang van 152 amv’s in het Borrebos diende zich een andere situatie aan. In brieven aan het college en de gemeenteraad zette de stichting niet alleen haar bezwaren tegen grootschalig wonen in het beschermde Borrebos uiteen, er werd bovendien een alternatieve locatie voor de opvang van de amv’s aangedragen. Op onze suggestie het aan de Molenweg gelegen voormalige ziekenhuis Maarschalksbos in te zetten als opvanglocatie volgde geen reactie van beide bestuursorganen. Dat beide bestuursorganen de brieven van Behoud het Borrebos onbeantwoord lieten tart niet alleen de regels van goed fatsoen, maar verhoudt zich bovendien niet met wat de Rijksoverheid hierover meldt.
Verbod verstedelijking landelijk gebied
De huisvesting van 152 amv’s op het kazerneterrein plus de dagelijkse aanwezigheid van ondersteunende COA-diensten laat zich onmiskenbaar vergelijken met de situatie die zou zijn ontstaan ware er sprake geweest van de bouw van 98 appartementen in het beschermde bosgebied. Weliswaar vindt er geen nieuwbouw plaats op het kazerneterrein, maar het gebruik als grootschalige opvanglocatie draagt alle kenmerken in zich van een nieuwe vorm van verstedelijking in het landelijk gebied. Derhalve is de opvang ons inziens strijdig met de OPU, waarin het voormalige kazerneterrein is aangewezen als onderdeel van het landelijk gebied waar binnen verstedelijking niet is toegestaan. Hierbij is het goed te weten dat het begrip ‘stedelijke functie’ niet alleen slaat op de intensiteit van de bebouwing, maar ook op het gebruik van het gebied. In niet mis te verstane bewoordingen zegt de OPU het zo: “Om de kwaliteit en vitaliteit van het landelijk gebied te behouden, moet een ongebreidelde uitwaaiering van stedelijke bestemmingen hier voorkomen worden. Daarom zijn nieuwe vormen van verstedelijking in het landelijk gebied verboden.” Er geldt weliswaar een aantal uitzonderingen op die regel, maar dan moet er sprake zijn van een toegevoegde kleinschalige stedelijke functie. Daar is ingeval het gebruik van het voormalige kazerneterrein als opvanglocatie voor 152 amv’s echter geen sprake van.
Raad van State
Behoud het Borrebos weet zich in dezen geholpen door de vernietigende uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over het Bestemmingsplan Landgoed Paleis Soestdijk. Met het oog op het verstedelijkingsverbod bepaalde de Afdeling dat er door de gemeenteraad ten onrechte een beroep was gedaan op de in de toen nog interim Provinciale Omgevingsverordening opgenomen uitzonderingsmogelijkheden en dat het plan derhalve was vastgesteld in strijd met het provinciale omgevingsplan.
Bij dit alles is het ook van belang te weten, dat het gebruik van het voormalige kazerneterrein als opvanglocatie voor amv’s strijdig is met het Bestemmingsplan Landelijk Gebied Baarn 2009. In de daarbij gevoegde voorschriften is die locatie immers aangewezen als ‘Maatschappelijk Marechaussee’. Alles bij elkaar genomen acht Behoud het Borrebos voldoende gronden aanwezig om middels een gerechtelijk procedure de vergunning die nodig is voor een langdurig(er) gebruik van het voormalige kazerneterrein als COA-opvanglocatie aan te vechten.
En dan nog dit. De bij dit dossier betrokken wethouder slaat zich samen met een aantal raadsleden trots op de borst vanwege het enorme draagvlak dat er onder de Baarnse bevolking zou bestaan voor de opvang van de amv’s. De negatieve reacties van de stichtingen Mooi Baarn en Juweel van Baarn op ons voorstel het voormalige ziekenhuis Maarschalksbos in te zetten voor de opvang van de amv’s laten zien dat dit draagvlak blijkbaar alleen geldt als het opvang betreft in een beschermd natuurgebied op grote afstand van in de bebouwde kom gelegen achtertuinen…
Meer achtergrondinformatie:
Alternatieve opvanglocatie amv’s
Borrebos ongeschikt als permanente COA-opvanglocatie
Grootschalige bewoning past niet in kwetsbaar bosgebied
Opvang oké, maar niet in mijn achtertuin
