In de Baarnsche Courant van jl. 27 maart reageert Wim Hazeu op een kranteninterview met de voorzitter van de Stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL). René Dessing laat via de krant weten dat een in 2015 door de sKBL bij het Rijksvastgoedbedrijf ingediend plan voor het Landgoed Paleis Soestdijk in de prullenbak belandde omdat het was gedeeld met zijn sKBL-achterban. In de brief van Hazeu klinkt een zekere ergernis door, een vorm van boosheid die ik met Behoud het Borrebos volledig onderschrijf.
Mijn gramschap over de wijze waarop de rijksoverheid het Landgoed Paleis Soestdijk heeft verkwanseld ontstond echter al een paar jaar eerder. Uitgebreid onderzoek naar de wijze waarop het landgoed in 2017 in bezit kwam van de MeyerBergman Erfgoed Groep (MBEG) leerde mij immers, dat al vanaf de start van de in 2014 door oud-VVD minister Sybilla Dekker opgezette Ronde Tafel Paleis Soestdijk vaststond, dat het door de Staat ongewenst verklaarde landgoed in handen moest komen van Maya Meijer-Bergmans. Deze grand dame onder de projectontwikkelaars (FD) had immers al eerder met haar aanpak van het Amsterdamse Westergasterrein haar kwaliteiten als restaurateur van cultureel erfgoed ruimschoots bewezen.
Om zonder in conflict te komen met landelijke en/of Europese aanbestedingsregels het landgoed over te kunnen dragen aan de MBEG moest er een list worden verzonnen. Die werd in 2014 binnen een VVD-netwerk bedacht in de vorm van de door Sybilla Dekker opgezette ronde tafel. Aan die tafel zijn de voorwaarden op papier gezet waaronder het landgoed overeenkomstig vigerende regelgeving in bezit kon komen van de MBEG. Opmerkelijk detail: onder de tafelgenoten van mevrouw Dekker bevond zich naast hotemetoten als Herman Tjeenk Willink en Hans Wijers ook Mark de Kruijk, destijds directeur van het MBEG-onderdeel Westergasfabriek, thans algemeen directeur van de MBEG. Toenmalig VVD-minister Stef Blok nam in de zomer van 2015 het advies van de Ronde Tafel Paleis Soestdijk klakkeloos over.
Kort samengevat zag de daaropvolgende verkoopprocedure er als volgt uit. Het Rijksvastgoedbedrijf nodigde via advertenties geïnteresseerde partijen uit te komen met exploitatieplannen voor het landgoed. Die oproep leverde honderdtwintig ideeën op. Onder leiding van Sybilla Dekker zijn die achter gesloten deuren door een beoordelingscommissie gewikt en gewogen. Uiteindelijk bleven er vier plannenmakers over die elk met 100.000 euro zakgeld in de hand hun ideeën verder mochten uitwerken tot een bij het landgoed passend concept.
Met het afserveren van het voor het landgoed minst ingrijpende plan Internationaal Handelshuis en in de wetenschap dat de consortia Eden Holland en Nationaal Ensemble vrijwel geen cent te makken hadden, kon de MBEG zorgeloos haar symbolische bod van 1,7 miljoen euro uitbrengen op landgoed. Zo kwam eind 2017 Paleis Soestdijk ogenschijnlijk geheel in overstemming met vigerende aanbestedingsregels in bezit van het MBEG-consortium Made by Holland.
Alleen al het feit dat de MBEG haar oorspronkelijke plan Made by Holland, dat in zijn oervorm vrijwel naadloos aansloot bij de mede door de projectontwikkelaar zelf bedachte voorwaarden, vervolgens met toestemming van het Rijksvastgoedbedrijf buitensporig mocht uitbreiden, laat zien dat er tijdens de verkoopprocedure geen zuivere koffie is geschonken. Opmerkelijk genoeg heeft mijn reconstructie van de verkoopdeal, die ik destijds als gemeenteraadslid al naar buiten bracht, nooit enige reactie opgeleverd van bij de verkoop betrokken partijen. Ook de destijds bij de planvorming betrokken Baarnse wethouder Jansma, ook VVD, hield zich stil. Alles bij elkaar genomen komt het mij voor als een typisch geval van ‘die zwijgt stemt toe’…
Kees Koudstaal
In verkorte vorm gedeeld met de website van de Baarnsche Courant